โรคภาวะขากระตุกขณะหลับคือ โรคที่มีการกระตุกของขาซ้ำๆ ขณะนอนหลับ (Periodic Limb Movement Disorder, PLMD)

อาการ :

ผู้ป่วยอาจตื่นตอนกลางคืนหลายครั้งจากการที่ขากระตุก ทำให้สมองมีการตื่นตัวบ่อย ๆ ขณะหลับ ทำให้ผู้ป่วยไม่สามารถเข้าสู่ภาวะหลับลึกได้ จึงมักมีอาการเหมือนคนนอนไม่เต็มอิ่มง่วงนอนในเวลากลางวัน ภาวะนี้มักจะทราบโดยการสอบถามคู่นอนด้วยนั่นเอง

สาเหตุ :

มีปัจจัยหลาย ๆ ปัจจัยที่ก่อให้เกิดภาวะนี้มากขึ้น เช่น

• ยา เช่น ยารักษาโรคซึมเศร้า (antidepressants), ยาแก้แพ้   (antihistamines) และยารักษาโรคจิตเภท (antipsychotics) บางตัว
• ขณะตั้งครรภ์ คนท้องจะมีอาการรุนแรงขึ้นได้โดยเฉพาะช่วง   สองไตรมาสหลัง
• โรคร่วม PLMD พบได้บ่อยในคนไข้โรคไต เบาหวาน โลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กโรคลมหลับ (narcolepsy) และภาวะหยุดหายใจขณะหลับจากการอุดกั้น (obstructive sleep apnea)

การวินิจฉัย : ซักประวัติ ตตรวจร่างกาย รวมไปถึง การตรวจการนอนหลับ

รักษา :

• รักษาโรคที่เป็นสาเหตุ เช่น การให้ธาตุเหล็กเพื่อรักษา ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก หาและงดปัจจัยที่อาจเป็นสาเหตุ เช่น ยาบางกลุ่มข้างต้น หลีกเลี่ยงคาเฟอีน ในชากาแฟน้ำอัดลม ช็อคโกแลต ที่พบว่าทำให้ PLMD เป็นมากขึ้นได้
• การใช้ยารักษา เช่น dopamine agonist, ยาที่ใช้รักษาโรคลมชัก และยากลุ่ม benzodiazepines ซ่ึงส่วนใหญ่แล้วยาจะสามารถทำให้อาการ ดีขึ้นมากจนหายไปได้แต่จำเป็นต้องกินยาต่อเนื่อง